Ongemakkelijk

Als de nieuwe wet op tijd klaar is, dan dragen de provincies de zorg voor de meest kwetsbare kinderen per 1 januari 2015 over aan de gemeenten. Veel provinciebestuurders voelen zich een beetje als ouders wiens kinderen het huis uit gaan. Je weet dat je verantwoordelijkheid over gaat, maar het blijft je wel mateloos interesseren hoe het straks met ze gaat. Om die reden stapte ik vanmiddag in de Hanzeliner naar Zwolle om daar een bijeenkomst bij te wonen die de VNG had georganiseerd voor gemeentebestuurders die zich voorbereiden op de nieuwe taak.

Ik ontmoette daar enthousiaste wethouders. Zij beseffen heel goed dat de gemeenten met een slimme aanpak belangrijke verbeteringen kunnen doorvoeren voor kinderen in de jeugdzorg. Daarbij krijgen ze kansen die er voorheen, met versnipperde verantwoordelijkheden, niet waren.

Met de toename in belangstelling en enthousiasme zie ik ook het aantal vragen toenemen. Vragen die vanmiddag nog lang niet allemaal beantwoord konden worden, ook niet door de aanwezige staatssecretaris van VWS.

Over het algemeen merk ik dat de gemeenten al aardig in hun rol zitten wanneer het gaat om de lichtere vormen van zorg. Wanneer het echter aankomt op zwaardere zorg op vrijwillige basis of zelfs gedwongen vormen van hulpverlening, dan zie ik nog veel terughoudendheid bij de wethouders in het land. Het onderwerp lijkt een beetje taboe.

In Nederland hebben we te maken met een kleine groep kinderen die voor hun veiligheid afhankelijk zijn van de overheid. Daarbij gaat het om kinderen van wie de ouders de verantwoordelijkheid voor een veilige opvoeding niet kunnen of willen dragen. Erik Gerritsen, directeur van het bureau Jeugdzorg Amsterdam, spreekt bij deze groep treffend over de 'ongemakkelijke waarheid'. Het gaat om gezinnen waar de overheid hard moet ingrijpen, soms zelfs tegen de wens van de ouders in. Als dat voor de veiligheid van het kind nodig is dan is dat gerechtvaardigd, maar het maakt je als overheid niet altijd populair. Het lastige imago van de bureaus Jeugdzorg hebben zij deels te danken aan het feit dat ze niet wegliepen voor deze lastige taak.

Op bijeenkomst zoals vandaag in Zwolle merk ik dat veel bestuurders moeite hebben met het feit dat ze deze zware taak straks gaan overnemen. In de praktijk gaat het om een relatief kleine groep kinderen, maar het gaat wel om een groot deel van het budget. Ik heb er vertrouwen in dat de gemeenten de jeugdzorgtaken op een goede manier van ons over gaan nemen. Voorwaarde is daarbij wel dat men ook de ongemakkelijke waarheid onder ogen durft te zien. Ik ben benieuwd wanneer de VNG de eerste bestuurdersbijeenkomst gaat organiseren onder de titel 'De ongemakkelijke waarheid in de Jeugdzorg'. Dan verwacht ik dat het goed komt.


Tot ziens.