Digitale uitdaging

Over de vraag welke taken een gemeente nu precies voor haar inwoners moet uitvoeren kun je een aardige discussie voeren. In het algemeen kun je stellen dat een gemeente terughoudend moet zijn bij het uitvoeren van taken wanneer een marktpartij dat eigenlijk net zo goed kan doen. Een mooi voorbeeld vind ik altijd de verkoop van autobrandstof. Een typische markttaak hoor ik u zeggen. Toch heb ik me laten vertellen dat de gemeente Schiermonnikoog een eigen tankstation exploiteert. De vraag naar brandstof op dat eiland is zo laag dat geen enkele oliemaatschappij er brood in ziet om een tankstation op het eiland te beginnen. Toch is autobrandstof op het eiland een onmisbaar goedje, waar moet je anders bijvoorbeeld de brandweer of ziekenauto op laten rijden? In dat geval is verkoop van autobrandstof dus opeens een overheidstaak geworden.

Ik kan me nog herinneren dat het aanleggen van kabeltelevisie een gemeentelijke taak was. Het zal zo'n 25 jaar geleden zijn dat ook in mijn woonplaats Hillegom die groene kabels de grond in gingen en wij behalve van nederland 1,2 en 3 opeens konden genieten van een overdaad aan buitenlandse zenders. Maar de tijden zijn veranderd. Tegenwoordig hebben we Casema. Casema heeft het hele gemeentelijke kabelnet destijds voor een flinke prijs van de gemeente overgenomen. Bij die verkoop werd door de gemeente een stevige winst gemaakt waar het gemeentebestuur allemaal mooie dingen mee heeft kunnen doen. Sinds die tijd is kabeltelevisie geen gemeentelijke taak meer.

Twee jaar geleden nam de gemeenteraad van Hillegom een motie aan waarin het college de opdracht kreeg om ervoor te zorgen dat in de nieuw te bouwen wijk Treslong-Oost een hoogwaardig breedbandnetwerk zou worden aangelegd. Naar aanleiding van die motie ben ik destijds als wethouder in gesprek gekomen met Lybrandt Telecom. Tijdens het eerste gesprek bleek dat het bedrijf al een tijdje bezig was om plannen te ontwikkelen voor de aanleg van een dergelijk hoogwaardig netwerk. Niet alleen binnen de nieuwe wijk, maar direct in de hele gemeente. Op dat moment werd me duidelijk dat de aanleg van dit soort netwerken definitief geen overheidstaak meer is. Als wethouder kon ik rustig achterover gaan zitten. De marktpartij deed immers het werk en hierdoor voltrekt zich in Hillegom momenteel een kleine digitale revolutie.

Op veel plaatsen zie je de stoepen open liggen en gaan vele kilometers gekleurde slang de grond in. In het straatbeeld verschijnen een enorme hoeveelheid stoere donkergroene netwerkkasten waarbij de oude Casemakastjes helemaal in het niet vallen. Binnen 9 maanden is heel Hillegom aan de glasvezel. Het bedrijf biedt snel internet, telefoon en televisie aan voor een prijs waar de vertrouwde Casema en KPN niet meer tegenop kunnen. Ik durf best te stellen dat hierdoor de oude netwerken voor telefoon en kabel binnen een paar jaar volstrekt waardeloos zijn geworden. De gemeente heeft de kabel net op tijd verkocht!

Overigens blijft het niet bij een netwerk alleen. Het bedrijf zegt in Hillegom een soort maatschappelijk netwerk te willen ontwikkelen. Tegelijk met de aanleg van de glasvezel worden er allerlei initiatieven ontplooid voor maatschappelijk nuttige functies. De kerken kunnen hun diensten over de glasvezel in alle woningen brengen. Het jongerencentrum brengt straks de optredens van de lokale band bij de jeugd thuis en de plaatselijke huis aan huis site www.hillegom.nu werkt al aan de oprichting van een digitale lokale omroep die over de glasvezel gaat uitzenden. Inwoners van Hillegom kunnen straks gratis met elkaar bellen en het woningalarm wordt via het netwerk op de centrale aangesloten. Kortom, de nieuwe mogelijkheden zijn voorlopig niet uitgeput met maatschappelijk nuttige maar ook onzinnige toepassingen. Nog even en de inwoners kunnen niet meer zonder. Woont u niet in Hillegom? Treur niet want de betreffende ondernemer heeft al laten weten dat na deze gemeente de rest van de Bollenstreek aan de beurt is.

Ik heb veel waardering voor dit initiatief, maar al dit moois heeft natuurlijk ook wel een nadeel. Door deze ontwikkelingen zijn de inwoners straks volledig afhankelijk van 1 aanbieder voor alle communicatieverbindingen. Deze aanbieder legt de Hillegomse straten zo vol met zijn glasvezelslangen en netwerkkasten, dat er straks niets of niemand meer bij kan. Ik hou een beetje mijn hart vast voor de tarieven wanneer de concurrentie straks vertrokken is. Dat is nu al een beetje te merken. Zelf woon ik in het buitengebied. Het aanleggen van een glasvezel tot mijn huis kost blijkbaar meer dan het oplevert en dus blijf ik verstoken van mijn eigen oprit naar de electronisch snelweg. Ik kan straks niet meer meedoen met de Hillegomse samenleving. Ik hoor er straks niet meer bij. Met mijn onrendabele lijn mag ik nog een tijdje klant bij KPN blijven, maar hoe lang zal dat nog duren?

Tijd voor een uitdaging aan het adres van Lybrandt. Als dit bedrijf er nu toch in gaat slagen om alle business van KPN en Casema over te nemen, dan zou het ook wel heel bijzonder zijn wanneer men een groots gebaar maakt naar de bewoners van het buitengebied. Of ligt hier misschien toch weer een nieuwe taak voor de overheid?

Tot volgende week.