Urk is in veel opzichten een bijzondere gemeente. Maar liefst 50% van de inwoners is jonger dan 25 jaar, dat is dus twee keer zoveel als in de rest van Nederland. Maar Urk kan ook omschreven worden als de meest kerkelijke gemeente van Nederland. Op Urk dient een ieder te leven volgens de regels van de kerk. Het is in mijn ogen de combinatie van heel veel jonge mensen en strenge kerkelijke regels die het jongerenwerk handen vol werk bezorgen.
Een zaterdagavond op straat in het oude dorp heeft een bijzondere indruk op me gemaakt. Het zijn vooral de jongeren tussen pakweg 15 en 25 jaar die de straten van het centrum bevolken. Ze lopen voortdurend luidruchtig heen en weer tussen de verschillende horecagelegenheden. Tussendoor scheuren de scooters, met 2 of zelfs 3 personen op de buddyseat, fles bier nog in de hand. Waar je ook kijkt zie je de jongens stoeien, kleine vechtpartijtjes lopen zo nu en dan uit de hand. De meiden lopen daar in kleine groepjes tussendoor en proberen in - zeker bij deze koude- veel te schaarse kleding de aandacht te 
trekken. Alcohol, drugs en sex spelen een belangrijke rol in het leven van deze jonge mensen op zaterdagavond. Het contrast met de geloofsgemeenschap van heel andere normen en waarden kan bijna niet groter zijn. Pogingen om de overlast in het centrum terug te dringen door het verminderen van het aantal horecagelegenheden hebben een averechts effect. De overlast verplaatst zich naar een groot aantal illegale jeugdhonken op het bedrijventerrein waar van toezicht al helemaal geen sprake meer is.
trekken. Alcohol, drugs en sex spelen een belangrijke rol in het leven van deze jonge mensen op zaterdagavond. Het contrast met de geloofsgemeenschap van heel andere normen en waarden kan bijna niet groter zijn. Pogingen om de overlast in het centrum terug te dringen door het verminderen van het aantal horecagelegenheden hebben een averechts effect. De overlast verplaatst zich naar een groot aantal illegale jeugdhonken op het bedrijventerrein waar van toezicht al helemaal geen sprake meer is. Jonge mensen die hier opgroeien moeten stevig in hun schoenen staan om de 'verleidingen' te kunnen weerstaan. Dat er veel zijn die dat niet kunnen, werd mij deze avond duidelijk uit alle verhalen die ik van de jongeren zelf mocht horen. Mijn waarneming is dat het kleine dorp Urk te maken heeft met problematiek, die ik alleen uit de grote stad ken.
Binnen de provincie Flevoland ben ik bestuurlijk verantwoordelijk voor de zwaardere jeugdzorg. De verantwoordelijkheid voor de preventie ligt in de eerste plaats bij de jongeren en hun ouders. De gemeente heeft daarbij een ondersteunende rol, bijvoorbeeld door in het kader van preventief jeugdbeleid subsidie te verstrekken. Bijvoorbeeld aan het Jongerenwerk, waar de beroepskrachten zich samen met heel veel vrijwilligers, het lot van deze jeugd aangetrokken hebben. Al deze mensen vangen met heel veel liefde de jongeren op die in de knel dreigen te komen. Daarmee voorkomen ze heel veel nieuw leed in de samenleving. Of dat uiteindelijk genoeg is, vraag ik me af. Grootstedelijke problemen los je mijns inziens alleen op met een grootstedelijke aanpak en daarvoor zijn de middelen op Urk onvoldoende.
Het was na afloop te laat om nog naar huis te gaan en dus heb ik de nacht op Urk doorgebracht in pension 'De Kroon'. Een kamer met uitzicht op zee en een prima ontbijt. Toen ik zondag vertrok was het rustig in het dorp.
Tot ziens.
Ik vraag me af hoe vaak en hoe lang we van dit soort conclusies, die ongetwijfeld oprecht zijn, nog moeten verwerken. Natuurlijk ligt er een theologische oorzaak onder dit probleem. Maar die proberen op te lossen gaat echt voorlopig niet lukken. Met de nadruk op voorlopig. Want mijns inziens haken over niet al te lange tijd heel veel jonge gelovigen af. A. omdat ze het wel geloven en er geen alternatief is, en B. omdat in deze tijd de communicatie heel anders verloopt. Dan zou de focus wat mij betreft in een ander spectrum mogen komen te liggen. In preventie én ontplooiing. Veel meer investeren in welzijn, creativiteit en muzikaliteit. En dan eens een keer niet identiteitsgebonden! Maar dit wordt al minstens tien jaar geroepen. Ondersteund door initiatieven uit de samenleving om bewustwording te creëren. Jammer dat er steeds weer nieuwe mensen opstaan om opnieuw dingen te concluderen die bekend zijn en zich daar dan ook nog over verbazen.
BeantwoordenVerwijderenHoe waar Anneke. Maar wanneer je vanuit je theologische gedachtegang de gewone dagelijkse maatschappij ziet als hooguit voorlopig en in belang verre ten achter bij wat 'komt', zal je focus als bestuurder liggen bij twee dingen: Zorgen dat ik hard werk want met talenten moet gewoekerd en proberen de religieuze grip te houden op de huidige samenleving want verdorvenheid gaapt alom.
BeantwoordenVerwijderenNu geloof ik ook weer niet dat verheffing op cultureel gebied meteen alle problemen oplost, maar het help wel. En een mens heeft ook recht op culturele ontplooiing.
Helaas mis ik daarvoor oog en oor (lees financiële inzet) bij b&w of raad.
Dat de conclusies van de blogschrijver veel en veel vaker getrokken zijn door meerdere personen is bekend.
Geconfronteerd als ik werd met de stand van zaken bij kerkelijke jeugd in de diverse polderdorpen, moet ik Anneke ook gelijk geven. En de snelheid waarmee vervreemding en afkalving toeslaat, doet voor dat gedeelte van Urk, dat secularisatie als geloofsafval ziet, het ergste vrezen.
Ik ken, net zoals het bezoek van Witteman heeft geconstateerd, Urk als een bijzondere gemeente. Ook al is het dorp sinds 1939 geen eiland meer, in bepaald opzicht is Urk een 'eigenwijs' eiland binnen seculariserend Nederland. Ik denk dat dit beeld voor een deel klopt, maar dat meer nauwkeurigheid een vereiste is om tot realistische bevindingen en oplossingen te kunnen komen.
BeantwoordenVerwijderenDe waarneming van Witteman is dat Urk te maken heeft met problematiek die hij alleen kent uit de grote stad. Dat vind ik interessant; ik heb de neiging het ermee eens te zijn, maar vind het ook jammer dat hij er verder niet over uitweidt. Witteman meent dat Urk tekort schiet in haar grootstedelijke aanpak. De rebellie en het drugsgebruik doen misschien denken aan de problematiek van 'de grote stad', maar ik denk dat om tot begrip en eventuele oplossingen te komen, het belangrijker is naar de achtergrond van Urk te kijken, in plaats van in termen van 'grootstedelijkheid' te denken.
Nauw verbonden met het uitgaansleven op Urk, of beter gezegd: direct hieraan verbonden, is de onrust onder de Urker jeugd. Mijn fantasie vergelijkt deze soms met de onrust in de Arabische wereld. De jeugd heeft iets te zeggen, en dit uit zich op verschillende manieren. Dit is naar mijn mening onder andere wat Witteman heeft gezien tijdens zijn bezoek aan het uitgaansgebied. Het uit zich op groepsniveau (denk aan de belaging van de burgemeester omtrent Oranjenacht 2011), maar net zo goed op individueel niveau (denk aan het drugsgebruik). Urk kenmerkt zich, ook al onderscheidt het verschillende kerkelijke gemeentes, als 'een kerkelijk dorp'. De groep (in dit geval de kerk of het kerkelijke dorp) is belangrijk, maar daar binnen bevindt zich het individu, dat naar mijn idee om meer aandacht vraagt (en deze ook verdient).
De kerk legt Urk haar normen en waarden op. Gezin, familie en vrienden voeren deze uit. Ooit maakte men bewust de keuze deze waarden te volgen, maar vandaag de dag is vaker sprake van traditie. Hiermee wil ik niet zeggen dat er geen sprake kan zijn van een bewuste keuze, maar wat ik wel wil zeggen is dat de vanzelfsprekendheid op de loer ligt. Deze vanzelfsprekendheid kan voorbij gaan aan het individu en 'echtheid' of authenticiteit. Ik denk dat men juist aan deze vanzelfsprekendheid voorbij moet gaan.
Op Urk is als het ware de eilandcultuur bewaard gebleven; een cultuur die sterk naar binnen is gericht. Binnen de grenzen van 'het eiland' is alles bekend en vertrouwd, waardoor het niet nodig lijkt (!) deze grenzen te verkennen. Dit onderscheidt de Urker cultuur grofweg (en heel zwart-wit gezegd) van 'de rest' van Nederland. Waar in Urk een sterk gewortelde wij-cultuur heerst, neemt buiten Urk de ik-cultuur steeds meer plaats in. Zoals ik al zei lijkt het slechts alsof deze grenzen niet opgezocht hoeven te worden, maar dit is precies wat de Urker jeugd doet, om naar mijn idee zo hun eigen individu vorm te kunnen geven.
De problematiek op Urk bestaat volgens mij uit een bundeling van uitingen van de onrust van het individu. Het individu leeft binnen het kerkelijk milieu, maar heeft relatief gezien weinig ruimte voor de ontwikkeling van het ik; het heeft alleen betekenis binnen de groep. Volgens mij is dit een signaal van de ontwikkelende secularisatie binnen Urk. Het dorp zal volgens mij nooit seculariseren in de zin dat religie volledig verdwijnen zal (en dat geldt denk ik niet alleen voor Urk). Ik pleit voor een meer kritische en open houding (voor inderdaad kunst en zelfontplooiing) van de kerk(gangers). Er is naar mijn idee een moeilijke, maar mogelijk zeer positieve ontwikkeling gaande. Deze zal echter zeer moeizaam blijven zolang, zoals Cahier al stelt, men secularisatie als geloofsafval blijft zien. Om het geluid van de jeugd goed te kunnen horen, te kunnen plaatsen en te kunnen begrijpen, is het denk ik nodig de schoonheid van het individu te gaan zien.