Leerpunten

De laatste dag in Stockholm. Nieuwe presentaties staan er niet meer op het programma. Wel genoeg tijd om met elkaar eens rustig te gaan zitten en conclusies te trekken. Dat doen we samen met een vertegenwoordiger van de Nederlandse Kamer van Koophandel in Zweden.

In Zweden hebben we kunnen zien hoe belangrijk samenwerking is. Hoe goed we het in Leiden ook doen, zonder de andere spelers in de Randstad zijn we helemaal niets. Daarvoor moeten we over onze eigen schaduw heen springen ook wanneer we ons daarvoor in het buitenland Amsterdam Medical Valley moeten noemen, zie mijn bijdrage van gisteren.

Bovendien hebben we hier ook gezien dat de kleinere gemeenten rond de stad hiervan enorm kunnen profiteren. Ook dat zouden we in onze regio veel beter kunnen doen wanneer de bestuurlijke relaties niet zo krampachtig zouden zijn. Om dat te zien hoef je overigens niet helemaal naar Zweden. De techno-regio rond Eindhoven is voor Holland Rijnland een heel goed voorbeeld.

De vertegenwoordiger van de Kamer van Koophandel komt aan het eind van de morgen nog met een interessante constatering. Anders dan in Nederland zijn de Zweden veel meer gericht op het algemeen belang en minder op het individu. Ook in het kader van het economisch belang is men veel meer bereid het algemeen belang voorop te stellen. Een belangrijke reden hiervoor was volgens haar te vinden in de Zweedse verzorgingsstaat waarin men nog steeds van de wieg tot het graf verzorgd is. Dat maakt dat mensen zich minder zorgen hoeven te maken over hun eigen toekomst en meer over hebben voor de samenleving. Dat maakt mensen ook ondernemender. Dat allemaal in tegenstelling tot Nederland waar de verzorgingsstaat de laatste jaren wat in de versukkeling is geraakt. Was het niet Wouter Bos die in 2006 in zijn boek 'Dit land kan zoveel beter' zijn voorkeur voor het Scandinavische model niet onder stoelen of banken stak?

Daarbij ging het om hoge groeicijfers in combinatie met hoge collectieve lasten, een goed sociaal beleid en goede prestaties op het gebied van duurzaamheid. De aantrekkingskracht van het Scandinavische model is dat het mogelijk blijkt om een brede publieke sector te hebben zonder dat dit het groeivermogen van de economie aantast.

De afgelopen drie dagen heb ik in het gebied rond Stockholm kunnen zien dat dit werkt. De Zweden lopen hierdoor in een aantal opzichten economisch voorop bij de rest van Europa.

Tot ziens.