JJI

Het was misschien wel de zomerstage die tot nu toe de meeste indruk op me heeft gemaakt. Ik was vandaag voor een wat bijzonder bezoek bij de justitiele jeugdinrichting (JJI) van onze jeugdzorgaanbieder LSG Rentray in Lelystad. Eerder schreef ik op mijn weblog over de jeugdgevangenis, maar die term zal ik na vandaag niet meer gebruiken. Binnen de JJI ligt de nadruk veel meer op behandelen dan opsluiten. De JJI zou je ook wel het sluitstuk van de Nederlandse Jeugdzorg kunnen noemen. Jongeren waarvoor lichtere vormen van zorg onvoldoende waren en mede daardoor uiteindelijk op het criminele pad komen worden door de rechter doorverwezen naar het JJI. Het gaat om jongeren die (zeer) ernstige delicten hebben gepleegd vaak in combinatie met psychiatrische problemen. Het regime binnen de instelling is buitengewoon strikt. Het boekje met huisregels telt maar liefst 46 pagina's, overal hangen camera's en elke deur is voorzien van zwaar sluitwerk en electronische beveiliging. Er is nog nooit iemand voortijdig vertrokken.

Binnen deze muren van deze instelling heeft de provincie geen rol. De financiering van de JJI is een zaak van het rijk, het ministerie van Veiligheid en Justitie om precies te zijn. Dat ik deze instelling toch had uitgekozen voor mijn zomerstage heeft alles te maken met het feit dat het een belangrijk onderdeel is van de totale jeugdzorg.

Jongeren in de leefgroep van JJI Lelystad hebben te maken met het jeugdstrafrecht omdat zij een strafbaar feit hebben gepleegd. Tijdens het verblijf worden jongeren behandeld en zij gaan naar school. Aan de hand van een behandel-plan wordt gewerkt aan gedragsverandering en terugkeer in de samenleving. School en/of arbeidstoeleiding zijn belangrijk. Tijdens het verblijf in de JJI werken jongeren op verschillende momenten aan de afgesproken werkdoelen. Bijvoorbeeld in de groep, tijdens lessen, tijdens een arbeidstoeleidingstraject of tijdens andere activiteiten. Sommige jongeren krijgen ook individuele therapie of groepstherapie. Bijvoorbeeld om oplossingen te zoeken voor hun problemen of om te leren omgaan met agressie of boosheid. De werkdoelen zijn altijd gericht op het verminderen van de problemen die ertoe hebben geleid dat een jongere bij Rentray is geplaatst, en op het leren van nieuwe vaardigheden.

De jongeren die ik vanmiddag heb ontmoet hebben het aan zichzelf te danken dat ze hier terecht gekomen zijn. Dat neemt niet weg dat er bijna bij iedereen een verklaring te vinden is waarom het zo vreselijk fout is gegaan. Die verklaring ligt vaak buiten de invloed van de jongeren zelf. De talrijke hulpverleners die ze eerder tegen zijn gekomen hebben daar blijkbaar niets tegen kunnen doen. Bij de jongeren met wie ik sprak was sprake van een lichte verstandelijke handicap (een IQ lager dan 70) in combinatie met een zedendelict. Deze jongeren weer terugbrengen op het goede spoor en hen een perspectief geven voor de toekomst is wat mij betreft een vorm van beschaving. Heel veel respect voor de werkers die dit met heel veel geduld en inspanning proberen te bereiken.

Jammer dat het maatschappelijk oordeel over deze jonge mensen tegenwoordig vaak zo hard is. Die mensen zouden hier eens een middag mee moeten lopen.

Morgen ga ik alweer mijn laatste zomerstage lopen. Dan bij het Bureau Jeugdzorg in Almere.

Tot ziens.