Val

Gisterenavond en vanmorgen vroeg was ik getuige van de val van het college, waarvan ik zelf deel uit maakte. Het was een bijzondere en emotionele gebeurtenis. Misschien was het onnodig maar het was in ieder geval onvermijdelijk. Het feit dat ons college na het vertrek van de SP wethouders niet meer kon rekenen op een meerderheid in de gemeenteraad, betekent in democratisch opzicht nu eenmaal dat het college valt. Zo zijn de regels en daar heb je je als bestuurder aan te houden. Mij hoort u hier dus niet meer over.

Waar ik me meer zorgen over maak, is de inhoud van het debat dat gisterenavond voorafging aan de vaststelling dat het college was gevallen. Met ongekend harde bewoordingen maakte een aantal partijen in de raad korte metten met de nog overgebleven leden van het college. De meest afschuwelijke en onparlementaire bewoordingen vlogen door de raadzaal. Het leek wel of de zittende collegeleden persoonlijk alle schuld kregen van de scherpe tegenstellingen die in de Leidse raad zijn ontstaan rondom het onderwerp RijnGouwelijn. Er waren momenten dat ik het debat als een publieke vernedering ervoer. Het werd een debat dat een grote stad als Leiden onwaardig was. Normen en waarden waarover ik onlangs nog schreef waren heel ver te zoeken.

De wethouders van dit college maken geen deel uit van de gemeenteraad. Op verzoek van een meerderheid van de gemeenteraad hebben zij bijna allemaal elders hun loopbaan onderbroken om te werken voor de stad en haar inwoners. Ik heb gezien hoe alle collega's zich de afgelopen 18 maanden uit de naad hebben gewerkt voor de belangen van de stad. En met alle collega's bedoel ik ook de inmiddels vertrokken SP wethouders. Ik heb ervaren met welke inzet, energie en integriteit zij hun werk voor de stad hebben gedaan. Daarbij altijd aan het werk om besluiten van een meerderheid van de gemeenteraad uit te voeren. Deze mensen verdienen het op geen enkele manier om zo te worden weggezet.

Dat dit toch is gebeurd, heeft mijns inziens te maken met de politieke cultuur in de stad. Dat is dezelfde cultuur waarin partijen die hun standpunt aanpassen om tot een democratisch besluit te komen, steevast door hun collega raadsleden als 'draaiers' te kijk worden gezet. Een cultuur die meer gericht is op het veroorzaken van tegenstellingen dan het gezamenlijk dienen van de belangen van de inwoners. Een cultuur waar het woord 'vertrouwen' langzaam aan waarde en kracht heeft verloren.

Op 15 mei jl. heeft ons college de bestuurscultuur in de stad indringend aan de orde gesteld. Sinds die tijd hebben we hard gewerkt aan oplossingen voor dit vraagstuk. Binnen enkele weken presenteren we de resultaten aan de raad. Dit moment markeert voor ons het begin van de door iedereen gewenste verandering van onze bestuurscultuur.

Het probleem dat rond dit debat naar buiten kwam, kan het college niet oplossen. Dit probleem heeft alles te maken met de politieke cultuur in onze stad. Alleen de gezamenlijke partijen in de gemeenteraad hebben het in hun macht om hierin verandering te brengen. Dat zou dan wat mij betreft het enige positieve kunnen zijn dat het debat tot gevolg heeft gehad. Ik hoop echt dat partijen zich na vanavond herpakken en de handen ineen slaan om ook met deze cultuur voorgoed af te rekenen.

De komende weken gaan partijen aan de gang om een nieuw college te formeren. Of daarin voor mij persoonlijk nog een plaats is, weet ik natuurlijk niet. Als ik dat verzoek mocht krijgen, dan is voor mij in ieder geval van belang hoe partijen de wens naar een verandering van bestaande politieke cultuur serieus wensen te nemen. Ik zie wel hoe het loopt. De komende tijd ga ik samen met mijn collega's op de winkel passen.

Tot ziens.