Achterkamer

Als er een onderwerp is waarover veel onduidelijkheden bestaan dan is dat wel de procedure rondom de burgemeestersbenoemingen. Vorige week nog zag ik bij één van de grote talkshows  een voormalig Kamerlid dat vertelde hoe haar collega’s in bepaalde situaties een interessante burgemeesterspost in het vooruitzicht werd gesteld.  Met enige regelmaat komen er verhalen naar buiten die erop neer komen dat de procedure rondom benoeming van burgemeesters in Nederland doorgestoken kaart is en omgeven door partijbelangen. Uit eigen ervaring weet ik dat dit soort verhalen niet kloppen.

Onlangs zag mijn Amsterdamse collega Eberhard van der Laan zich genoodzaakt om wegens ziekte zijn werkzaamheden definitief neer te leggen. Een paar dagen later kwam de geruchtenmachine over zijn opvolging al op gang. Ook nu weer op een toon die suggereert dat  het allemaal in de achterkamertjes geregeld zou worden. Terwijl er in de hoofdstad nog helemaal geen vacature is, mijn collega heeft zich immers ziekgemeld, gaan er al petities rond waarin men aangeeft dat bepaalde mensen het juist wel of niet moeten worden.

Ik erger me buitengewoon aan de negatieve teneur rond  de benoemingsprocedures, vooral omdat het negatieve commentaar vaak afkomstig is van mensen die zich er nooit in verdiept hebben. Het klopt dat de procedure geheim is, maar dat geldt voor meer sollicitatieprocedures. Hoe vaak ziet u dat bij het invullen van een belangrijke vacature bekend wordt gemaakt welke sollicitanten zijn afgewezen? Waarom zou dat bij een burgemeester anders zijn?  

Belangrijker nog is dat bij elke vacature een profielschets wordt gemaakt. De gemeenteraad doet dit vaak samen met inwoners. Vervolgens kan iedereen solliciteren en is het uiteindelijk de gekozen gemeenteraad die besluit welke kandidaat als beste uit de bus komt en de nieuwe burgemeester wordt. Nu zult u zeggen dat de gemeenteraad formeel een voordracht aan het kabinet doet. Dan heeft u gelijk, maar het kabinet is deze eeuw nog nooit van die voordracht afgeweken. Het enige wat een politieke partij kan doen is zorgen dat de beste kandidaten uit die partij gaan solliciteren.

Zouden de geruchten over achterkamertjespolitiek verstommen als we overgaan op de gekozen burgemeester? De beslissing wel of geen gekozen burgemeester is aan de Staten Generaal. Zij zullen hierover uitgebreid met elkaar in gesprek gaan, en dat is prima.  Ik hoop alleen wel dat het debat op goede argumenten wordt gevoerd en dat discussies over achterkamertjespolitiek buiten beschouwing worden gelaten.

Tenslotte nog dit. Uit een onderzoek uit 2016 bleek dat 73% van de Nederlanders vertrouwen hebben in de beroepsgroep burgemeesters. Slechts 31% van dezelfde groep mensen sprak zijn vertrouwen uit in gekozen politici. Bovenaan de lijst van meest betrouwbare ambtsdragers staan overigens de brandweerlieden.  Zij genoten het vertrouwen van 96% van de ondervraagden. En dat is helemaal terecht!

Tot ziens.