Blauwalg

Provinciebestuurders nemen wekelijks vele tientallen besluiten die de provincie en haar inwoners raken. Het overgrote deel van die besluiten komt niet of bijna niet in de belangstelling, het grote publiek ziet het meer als gewoon je werk doen en daar heeft men meestal ook wel gelijk in. Dat sommige besluiten op deze regel een uitzondering zijn heb ik de afgelopen dagen mogen ondervinden.

De provincie is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het zwemwater. Afgelopen week kreeg ik als verantwoordelijk gedeputeerde een melding dat er een drietal honden waren overleden nadat ze in aanraking waren geweest met het water van het IJmeer. Bovendien begreep ik dat er aanwijzingen waren dat er een relatie zou kunnen zijn tussen de dood van deze dieren en de aanwezigheid van gifstoffen in het water. Er was nog veel onduidelijkheid, en dus reden tot enige zorg. Na intensief overleg met adviseurs heb ik toen besloten een zwemverbod in te stellen voor het Almeerderstrand.

Toen het afgelopen weekend ook nog mooi weer werd waren alle ingredienten aanwezig om er nieuws van te maken en dus kwamen de landelijke media een voor een poolshoogte nemen. Zo zat ik zaterdag voor de eerste keer zowaar in het Jeugdjournaal.

Uit nader onderzoek door Rijkswaterstaat bleek vanmorgen dat het besluit om het zwemverbod in te stellen zeker niet overdreven is geweest. In het water blijkt sprake te zijn van een, voor Nederland nieuwe en zeer giftige vorm van Blauwalg. Deze alg is gebonden aan de bodem maar als mensen of dieren in het water komen komt de giftige stof vrij. Na veel overleg vandaag hebben we besloten het zwemverbod uit te breiden tot het nabijgelegen Zilverstrand. Nader onderzoek moet de komende dagen uitwijzen hoe we dit probleem gaan oplossen.

Het besluit van vandaag was opnieuw groot nieuws, bijvoorbeeld vanavond op RTL Nieuws. Klik hier om zelf te kijken.

Tot ziens.

Waterontmoeting

Vandaag was ik, op uitnodiging van dijkgraaf Henk Tiesinga, bij het Waterschap Zuiderzeeland in Lelystad voor de jaarlijkse Waterontmoeting. Deze ontmoeting wordt meestal gepland rond Wereldwaterdag, een moment om wereldwaterproblematiek onder de aandacht te brengen.

Zo’n 80 deelnemers spraken met elkaar over het thema ‘samenwerking tussen provinciale en lokale overheden’. Als gedeputeerde Water heb ik het woord gevoerd over de verschillende onderwerpen waar we elkaar als overheden nodig hebben. Gelukkig is vaak overeenstemming als het gaat om de waterbelangen in de provincie. We willen tenslotte allemaal veilig wonen, en schoon en voldoende drinkwater. Het is de moeite waard om over ogenschijnlijke tegenstellingen heen te stappen en voor echt partnerschap te gaan. Als het even kan wil ik me daar de komende periode voor in gaan zetten. Er staan flink wat onderwerpen op de wateragenda de komende jaren waarbij we elkaar nodig hebben om de Flevolandse doelstellingen te realiseren. In deze ontmoeting heerste een prima sfeer, ik heb veel positieve energie gezien om verder te investeren in onderlinge samenwerking.

Voor de liefhebbers is de tekst van mijn toespraak hier terug te vinden.

Tot ziens.

Waterdragers

Vandaag heb ik samen met dijkgraaf Henk Tiesinga het ‘startschot’ gegeven voor de actie ‘Wandelen voor water’ in het kader van Wereldwaterdag. 773 kinderen van basisscholen in Flevoland hebben een traject afgelegd van zes kilometer met zes liter (= 6 kilo) water op hun rug. De kinderen doen dat om te ervaren hoe kinderen in ontwikkelingslanden dagelijks bezig zijn om drinkwater te halen, terwijl we hier gewoon de kraan open draaien. Naast die ervaring hebben de kinderen zich ook laten sponsoren. Dat heeft het geweldige bedrag van 15.168 euro opgebracht. Dit bedrag gaat naar twee waterprojecten, eentje van de Max Foundation in Bangladesh en eentje van Water for life in Malawi.

Tot ziens.

Nautische tafel

Vanmiddag was ik in het Nieuwland Erfgoedcentrum aanwezig bij de 'Nautische Tafel' die georganiseerd was door de Roy Heijner Academie. Het doel van deze bijeenkomst was om mensen en organisaties bij elkaar te brengen die op een of ander manier kunnen helpen bij de ontwikkeling van Lelystad als Watersportstad en Flevoland als Watersportprovincie.

Gelegen aan de rand van Nederlands grootste binnenwater biedt de watersport voor onze provincie unieke kansen. De Bataviahaven in Lelystad is daarbij een mooie uitvalsbasis voor het Markermeer en het IJsselmeer. Dat blijkt ook uit de groei van het aantal evenementen op deze plaats. Als provincie hebben we de zeilsport ook aangemerkt als kernsport. Een van de twee regionale trainingscentra die Nederland rijk is ligt in Lelystad en daar werken twee, door de landelijke bond aangestelde, coaches. Behalve zeilen onderzoeken we ook de mogelijkheden van Windsurfen en Kitesurfen.

Onder leiding van dagvoorzitter Berend Rubingh hebben we gesproken over manieren om de watersport nieuwe impulsen te geven. Ik zal u niet vermoeien met wat we precies allemaal hebben besproken. Als het goed is merkt u dat de komende jaren vanzelf. Als elke Nederlander over 10 jaar aan Flevoland denkt wanneer het over spectaculaire watersport gaat, dan hebben we het goed gedaan.

Tot ziens.

Hobbel

Gezien de ontstaansgeschiedenis van Flevoland hoeft het geen betoog dat de dijken rondom ons gebied van groot belang zijn voor de inwoners van onze provincie. Inwoners vertrouwen er terecht op dat de overheid zorg draagt voor hun veiligheid. Daarvoor hebben wij op dit gebied hoge normen gesteld.

Vandaag hebben we binnen het college van Gedeputeerde Staten met betrekking tot dit onderwerp een flinke 'hobbel' genomen. Al jaren bestaan er plannen om buitendijks bij Lelystad en Almere de overslag van goederen mogelijk te maken. Vanuit het oogpunt van waterveiligheid was dit tot op heden een lastig onderwerp omdat ook op buitendijkse ontwikkelingen de strengste veiligheidsnormen van toepassing waren. Het college van Gedeputeerde Staten stelt nu aan Provinciale Staten voor om voor deze twee locaties af te wijken van dit hele strenge beleid. Wat ons betreft is dat verantwoord omdat er straks in het nieuwe buitendijks gebied alleen sprake is van overslagvoorzieningen en dus geen gevoelige bestemmingen zoals woningbouw. Bovendien hebben wij aan ons besluit de voorwaarde verbonden dat de initiatiefnemers die er gebruik van gaan maken moeten zelf tekenen voor de mogelijke risico's van schade bij extreem hoog water.

Met de aanleg van deze twee overslagplaatsen zijn er volop mogelijkheden voor transport over water. Dit in combinatie met de aanleg van de Hanzelijn en de wegverbinding A6 maakt de overslaghaven bij Lelystad bijvoorbeeld tot een knooppunt van vervoer overweg weg, water en rail. Door af te wijken van het waterveiligheidsbeleid, worden de nieuwe overslagvoorzieningen niet bestempeld als onderdeel van de waterkering, wat normaal gesproken wel zo zou zijn. Dit betekent dat het waterschap ook geen zorgplicht heeft en dat de inwoners van Flevoland niet mee hoeven te betalen aan deze voorzieningen.

Dat het mooi nieuws is bewees de grote opkomst van journalisten tijdens het persuur waar ik de waterhobbel samen met collega Andries Greiner presenteerde.

Tot ziens.

Zuiderzeeland

In Flevoland leven we zo'n 6 meter onder de waterspiegel van het IJsselmeer. Als we niets zouden doen dan zou de polder als gevolg van regen en kwelwater binnen een korte tijd gewoon weer helemaal vol met water staan. Onder andere om dit te voorkomen hebben we een Waterschap.

Waterschap Zuiderzeeland is de waterbeheerder in Flevoland en een klein deel van Friesland en Overijssel. Zij beheren in dit gebied alle dijken, watergangen, gemalen en waterzuiveringen. Daarmee zorgen ze voor veiligheid en voldoende en schoon water. Dat doen ze in samenwerking met gemeenten, provincies, natuurorganisaties, andere waterschappen, maatschappelijke organisaties en belangenbehartigers. De provincie Flevoland is toezichthouder op dit waterschap.

Als gedeputeerde water ben ik politiek verantwoordelijk voor de manier waarop wij dit toezicht uitoefenen. Daarvoor is het voor mij van belang om een goed beeld te hebben van het functioneren van ons Waterschap. Daarom ben ik vanmorgen met Dijkgraaf Henk Tiesinga de polder in getrokken om eens met eigen ogen te zien wat er allemaal komt kijken bij het uitvoeren van deze belangrijke taak.

Hierbij ik onder andere een bezoek gebracht aan de gemalen Wortman (foto) en De Block van Kuffler. Het zijn de grootste gemalen in de provincie met een capaciteit van resp. 2000 en 3100 kubieke meter per minuut. Samen zijn ze dus goed voor een capaciteit van meer dan 5.000.000 liter per minuut! De Block van Kuffler is bij een opvoercapaciteit van 6 meter het grootste gemaal in zijn soort in Europa. De gemalen zijn gebouwd in de periode voor de drooglegging. Vooral bij het gemaal Wortman is dat nog goed te zien. De techniek is nog steeds zoals die in 1956 werd opgeleverd. Als liefhebber van industriele monumenten heb ik daar mijn ogen uitgekeken.

Naast de gemalen zijn we ook door de polder gereden en hebben we op een aantal plaatsen de dijken bekeken. Waterschap Zuiderzeeland onderhoudt en beheert 265 kilometer dijken die rondom de polders liggen en ons beschermen tegen het buitenwater, zoals het IJsselmeer, Markermeer, IJmeer en de randmeren.

Onderweg hebben we met elkaar gesproken over de samenwerking tussen Provincie en het Waterschap. Het was een buitengewoon boeiend en leerzaam bezoek aan de mensen en systemen die er voor zorgen dat we droge voeten houden.

Tot ziens.

Bosatlas

Wie kent ‘m niet? En wie herinnert zich niet de momenten dat je je als kind verwonderde over de wereld zoals de Bosatlas die zich voor je ontvouwde? Prachtig toch.

Nu is er dan de Bosatlas van Nederland Waterland. Een speciale editie die aandacht besteedt aan alle aspecten van water. De provincie Flevoland heeft een grote bijdrage geleverd aan de totstandkoming van dit bijzondere boekwerk. Uiteraard staat het verhaal over de Zuiderzeewerken tot en met de drooglegging van de Zuiderzee erin. En het verhaal over Schokland, het aanleggen van de zoetwatervoorraad, het Deltaprogramma, honderden kaarten, grafieken, luchtfoto’s en nog veel meer.

Vanmiddag heb ik in de bibliotheek van Lelystad het eerste exemplaar van de Wateratlas uitgereikt aan Jan Steffens, directeur van de Flevomeer Bibliotheken. Alle Flevolandse bibliotheken krijgen van de provincie een exemplaar. Komend voorjaar ontvangen alle middelbare scholen in het hele land exemplaren.

Tot ziens.

Schoon

Vanmiddag was ik aanwezig bij een door de statencommissie Ruimte georganiseerde studiebijeenkomst over het onderwerp warmte- en koudeopslag, kortweg WKO. In grote lijnen is dat een techniek waarmee je in de zomer warm koelwater onder de grond opslaat om het in de winter weer op te pompen en dan te gebruiken om gebouwen en huizen te verwarmen. Een mooie duurzame manier om energie terug te winnen. WKO is daarom in Nederland flink in opkomst, zowel in hele grote installaties voor wijken of bedrijventerreinen als in kleinschalige installaties voor één of enkele woningen. Vanwege het feit dat deze installaties grondwater onttrekken is voor de aanleg van grote installaties een vergunning van de provincie nodig. Voor kleine gesloten systemen is geen vergunning nodig.De studiemiddag had tot doel om na te gaan hoe de aanleg van WKO installaties in Flevoland bevorderd kon worden. Ik denk dat de uitkomst van de middag echter heel anders was dan de meeste hadden voorzien.

Zowel voor- als tegenstanders van WKO waren het eens dat ondergrondse opslag van warmte ook nadelige gevolgen kan hebben voor de bodem. Die gevolgen zijn in veel gebieden acceptabel, maar in geval van Flevoland kun je daar vraagtekens bij zetten. In de eerste plaats omdat onder een groot gebied tussen Almere en Zeewolde een enorme voorraad drinkwater zit van een bijzondere kwaliteit. Dat water is daar gedurende vele duizenden jaren naar toe gestroomd vanuit het Veluwegebied en ligt veilig opgeslagen onder en dikke afsluitende kleilaag. Die voorraad is zo groot dat het behouden daarvan van nationaal belang is.

Maar dat is niet het enige. Als gevolg van de geschiedenis van de polders kennen wij in Flevoland nagenoeg geen historische bodemvervuiling. Dat maakt ons gebied in vergelijking met andere delen van het land buitengewoon schoon.

Voor- en tegenstanders waren het aan het einde van de middag met elkaar eens dat WKO een uitstekende en duurzame manier is om ons energiegebruik terug te dringen. Maar ze waren het ook met elkaar eens dat het negatieve gevolgen kan hebben voor de bodem. Die gevolgen zijn in veel gevallen acceptabel maar als we de uitzonderlijke situatie in Flevoland in stand willen houden, dan is het advies om terughoudend te zijn met de aanleg van WKO systemen in dit gebied. Voor veel aanwezigen kwam deze conclusie onverwacht.

Opmerkelijk was verder dat juist het gebruik van kleine WKO-systemen teruggedrongen zou moeten worden omdat die in de praktijk een groter risico vormen dan goed beheerde grote installaties. En juist die kleine systemen zijn momenteel vergunningvrij.

Ik ben benieuwd welke conclusies de statencommissie gaat verbinden aan de uitkomst van deze studiemiddag. Voor mij als gedeputeerde Water was er in ieder geval goed nieuws vanmiddag. Zowel onze bodem als de drinkwatervoorraad daaronder is van uitzonderlijke kwaliteit die het beschermen waard is.

Tot ziens.