donderdag 28 december 2017

Bewogen en bijzonder


De laatste dagen van 2017 zijn aangebroken. De tijd gaat snel. Tussen kerst en oud en nieuw probeer ik altijd een moment te vinden om terug te blikken op het afgelopen jaar. Ik ontkom er niet aan om te vertellen dat 2017 voor mij persoonlijk een bewogen, maar zeker ook een heel bijzonder jaar is geweest. Nadat ik eind april hoorde dat ik ongeneeslijk ziek ben, heb ik enorm veel steun gekregen, niet alleen van mijn naasten, familie en vrienden, maar ook van talloze mensen die ik niet of nauwelijks ken. Honderden kaartjes, brieven, appjes en mailtjes heb ik ontvangen van mensen die meeleven.
Ik heb zelfs tekeningen van kinderen gekregen, waarop ze schreven dat ik snel weer beter moest worden. Bij mij thuis staat een grote mand met alle berichten die ik ontvangen heb. Ik koester ze stuk voor stuk. De reacties zijn hartverwarmend en ik ervaar ze als steun in de rug om door te gaan met mijn werk als uw burgemeester. Voor wat betreft mijn ziekte blijft het beeld stabiel. De strategie van tijdrekken werkt nog steeds en dat is mooi.
Dit jaar is er veel gebeurd in de wereld. We leven in een politiek gezien turbulente en enerverende tijd. 2017 was een verkiezingsjaar voor veel landen in Europa. In Nederland gingen we in maart naar de stembus. De Fransen kozen in het voorjaar een nieuwe president en een nieuw parlement. De Engelsen mochten in juni naar stembus voor vervroegde verkiezingen die in het teken van de Brexit stonden. Onze oosterburen kozen in september een nieuwe volksvertegenwoordiging. De Oostenrijkers deden dat in oktober.
Wat mij opvalt bij de uitslagen van deze nationale verkiezingen is dat veel mensen zich niet gehoord lijken te voelen. Vooral uit onbehagen hebben zij bewust buiten de gevestigde orde gekozen. Dit begon al met de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten eind 2016. Het lijkt steeds vaker te gaan over gevoelens en beeldvorming, en minder over feiten. Daardoor lijkt de nuance soms te ontbreken.
Onbehagen is van alle tijden, het hoort ook bij de samenleving. Het uit zich vandaag de dag alleen op minder conventionele wijze. De rol van de traditionele kanalen is overgenomen door de sociale media, waar (negatieve) emoties razendsnel gedeeld worden, en zo dus meer bereik hebben dan voorheen. Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar ik denk dat onbehagen een constructieve functie heeft in de democratie: het houdt politici en beleidsmakers scherp en het voorkomt dat groepen in de samenleving structureel niet gehoord raken.
Ik vind dan ook dat juist gemeentebestuurders, die dicht bij de lokale samenleving staan, die gevoelens van onbehagen niet moeten beschouwen als het einde van het debat, maar als het begin. Dat komt de lokale democratie ten goede. Ik hoop dan ook dat u ook in 2018 niet zult ophouden met het delen van uw mening. Dat kan per e-mail, telefonisch, maar ook via Twitter en Facebook. We horen graag van u.
Tot ziens.


donderdag 21 december 2017

Los laten


December is de maand waarin veel mensen met gezin, familie of vrienden Sinterklaas, Kerstmis en Oud en Nieuw vieren. In minder dan drie weken zijn er drie momenten waarin we elkaar opzoeken, en het samen gezellig maken.
December is weliswaar een feestmaand, maar de drukte die het met zich mee brengt leidt ook tot stress: zijn de surprises wel op tijd klaar, wanneer kopen we de kerstboom en die moet ook nog opgetuigd worden! En niet te vergeten: het kerstmenu moet ook nog worden samengesteld.
De spanningen lopen nog verder op als we ons realiseren dat er op het werk nog van alles moet worden afgerond. Soms omdat we een klus die voor het einde van het jaar af moet zijn te lang hebben uitgesteld, maar zeker ook omdat het werk in december in minder uren moet worden gedaan. De feestmaand verandert door al die drukte uiteindelijk in een ‘stressmaand’.

Vorige week las ik een interview met een psychologe over decemberstress. Zij stelde dat we te veel verwachten van de decembermaand. We denken dat anderen hoge verwachtingen van ons hebben. Deze verwachtingen worden vooral door onze omgeving en door de (sociale) media geschapen. Ze worden nog verder gevoed door slimme winkeliers en door small talk. Bijna elke kapper zal je vragen of je nog iets speciaals gaat doen tijdens de feestdagen.
Wat mij verder opvalt is dat je de televisie maar hoeft aan te zetten of je ziet hoe een perfect kerstfeest eruit zou moeten zien, met alle toeters en bellen. Daar wordt een wereld gecreĆ«erd, waarin we er allemaal piekfijn uitzien. Samen met familie en vrienden brengen we een fijne en vrolijke tijd door en genieten we van een heerlijk kerstdiner. Dit perfecte beeld leidt alleen maar tot meer stress, tot een gevoel van ‘moeten’. Dit moeten bederft in mijn ogen de pret. Het maakt dat we vergeten waar het echt om gaat in deze tijd van het jaar: om bezinning en om bij elkaar zijn. Dat is toch veel belangrijker dan het eten op tafel en de kleding die je draagt?
Ik hoop dan ook dat het iedereen in Stichtse Vecht lukt om het ‘moeten’ los te laten. Dat is niet zo moeilijk als het lijkt. Probeer maar eens om het woordje ‘moeten’ in een zin te vervangen door iets anders. ‘Ik ga naar mijn schoonouders’ klinkt toch veel prettiger dan ‘Ik moet naar mijn schoonouders’? U zult zien dat u zonder het ‘moeten’ ruimte voelt om met een brede blik te kijken naar wat u zelf nodig hebt, en naar wat belangrijk is voor de mensen die u dierbaar zijn. Als dat lukt, weet ik zeker dat u echt kunt genieten van de kerstdagen, en dat de betrokkenheid en het saamhorigheidsgevoel waar Stichtse Vecht zo bekend om staat centraal komen te staan. Als dat gebeurt, ben ik een heel tevreden burgemeester.
Ik wens u allen fijne feestdagen toe!
Tot ziens.

donderdag 14 december 2017

Oogje dichtknijpen


Vorige week was een gitzwarte week voor het openbaar bestuur in Nederland. Voor het geval u iets heeft gemist, graag praat ik u even bij. Op maandagavond was op NPO2 de anderhalf uur durende documentaire Beerput Nederland te zien. Deze documentaire bracht pijnlijk in beeld hoe de Nederlandse overheid milieucriminelen decennialang de kans heeft gegeven om vrijwel ongestoord de milieuwetten te overtreden.
Op dinsdagavond kwam het nieuwsprogramma EenVandaag met een reportage over het falend overheidstoezicht op de vleessector. Een wederom goed onderbouwd journalistiek verslag waarin klip en klaar duidelijk werd dat de overheid ook hier een oogje dichtknijpt.
Woensdagavond was het weer raak. In de uitzending van Nieuwsuur werd de onafhankelijkheid van het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatiecentrum (WODC) van het ministerie van Justitie en Veiligheid ernstig in twijfel getrokken. Het WODC schrijft rapporten om de Tweede Kamer te informeren en is volgens Nieuwsuur door de minister onder druk gezet om de conclusies over zijn drugsbeleid te veranderen.
Na deze uitzendingen had ik het wel gehad. Mijn haren stonden recht overeind. Drie keer in een week laat de overheid het fors afweten op onderwerpen waar de veiligheid van haar burgers in het geding is. Dat is triest. Een overheid die juist als kerntaak heeft om de veiligheid van haar burgers te beschermen. Het vertrouwen in die overheid is weer verder afgenomen en we stonden er al niet zo goed voor. Ik snap waarom burgers het helemaal met die overheid hebben gehad.
Dat zijn van die momenten dat ik me afvraag wat dit voor mij als burgemeester betekent. Voor u als inwoners ben ik ook maar gewoon een functionaris van dezelfde overheid. Mijn belangrijkste opdracht is waken over uw veiligheid. Hoe weet u dat wij als gemeente niet af en toe een oogje toeknijpen als uw veiligheid in het geding komt? Het antwoord is eenvoudig, dat weet u niet. U kunt er alleen maar op vertrouwen dat ik mijn werk goed doe. En dat doe ik ook, naar beste eer en geweten. Dag en nacht doe ik mijn best om dat vertrouwen te winnen.
Onderzoeksjournalisten die deze schandalen aan het licht brengen komen we in Stichtse Vecht niet meer tegen. Daarvoor zijn de budgetten van de regionale pers al lang niet meer toereikend. Gelukkig hebben wij wel 64.000 inwoners binnen onze gemeente, die dagelijks rondkijken wat er binnen onze gemeente gebeurt. Inwoners ook die beter dan welke inspectiedienst dan ook kunnen waarnemen waar wij als gemeente onze zorg voor hun veiligheid verzaken. Inwoners die mij als burgemeester kunnen bereiken om mij te melden wanneer wij het niet goed doen.
Wat mij betreft kunt u erop vertrouwen dat ik elke melding in behandeling zal nemen. Desnoods zeer vertrouwelijk. Gewoon omdat dat mijn werk is en u op mij moet kunnen vertrouwen.

donderdag 7 december 2017

Dames en heren,

Onlangs kreeg ik een mail van een inwoner die mij vroeg waarom hij bij het digitaal aanvragen van tuinafvalzakken moest aanvinken of hij man of vrouw was. Ik vond dat zelf eigenlijk ook vreemd en dus deed ik navraag. Onze ambtenaren vertelden me dat we naar het geslacht van inwoners vragen omdat we die informatie nodig hebben wanneer we een berichtje terug moeten sturen. Dan willen we immers beginnen met ‘geachte heer of mevrouw’. Op dat moment begreep ik dat het ingewikkelder was dan ik dacht.

Ik heb vroeger geleerd om beleefdheidsvormen te gebruiken als ik een brief schrijf. Mensen van mijn generatie vinden het netjes om een brief of mail te beginnen met ‘Geachte heer of mevrouw ‘. Daaruit spreekt respect. Voor mij voelt het ongemakkelijk om een reactie te beginnen met ‘Geachte Jansen’. Ik vind dat onpersoonlijk en het klinkt niet zo beleefd. Dat geldt ook voor toespraken. Ik ben gewend om in speeches het aanwezige publiek toe te spreken met ‘Dames en heren’.

Beleefdheidsvormen zijn sterk tijdsgebonden. Velen van ons kregen mee dat ze "met twee woorden" moesten spreken: “ja, mama” of “nee, meester”. Daarom gaf de mail mij wel stof tot nadenken. Eind van de zomer stond genderneutraliteit volop in de belangstelling. De NS stapte over op genderneutrale communicatie. In plaats van het ‘dames en heren’ hoor je nu ‘beste reizigers’. Begin augustus meldde de NOS dat tientallen Nederlandse gemeenten een genderneutraler beleid overwegen.

Uit onderzoek dat de NOS had laten doen bleek dat tientallen gemeenten overwegen maatregelen te nemen om genderneutraler te worden. Een klein aantal heeft al maatregelen genomen. Enkele gemeenten richten zich op gender neutraal taalgebruik. De ambtenaren daar spreken inwoners niet meer aan met ‘dames en heren’ om meer rekening te houden met mensen die zich noch man noch vrouw voelen. Sommige gemeenten hebben inmiddels genderneutrale toiletten. Geen aparte dames- en herenwc’s meer dus.  Andere hebben een aanpak ontwikkeld naar werk voor transgender personen.

Stichtse Vecht heeft geen concreet genderneutraal beleid. Dat betekent niet dat het thema genderneutraal in onze gemeente niet speelt. We hebben er aandacht voor en volgen de ontwikkelingen met belangstelling. Voor ons is vooral belangrijk dat we aansluiten bij de diversiteit van onze inwoners. Wij willen zorgvuldig met al onze inwoners omgaan en niemand uitsluiten. We hechten waarde aan een respectvolle, transparante en integere wijze van communiceren met al onze inwoners. Iedereen mag bij ons zijn wie hij is. Iedereen kan mee doen in Stichtse Vecht!

Bij het bestellen van een tuinzak krijgt u voorlopig nog de vraag of u man of vrouw bent. Geslachtsinformatie zit als een rode draad in onze systemen. We gaan er over nadenken of dit anders kan of moet. Ik ben benieuwd naar uw mening.

Tot ziens.