Platte fusie

Sinds mijn open email aan Ronald Plasterk zijn we weer een week verder in de discussie over de superprovincie. De afgelopen dagen stonden vooral in het teken van een tweetal bijeenkomsten in de provincie waar de minister in gesprek ging met inwoners en bestuurders. Het werd een beetje een herhaling van argumenten. De minister die zijn best doet om uit te leggen dat opschaling vanuit het nationaal perspectief echt beter is en de inwoners die zich, soms bijna wanhopig, afvragen welk probleem de minister nu precies wil oplossen.

Remkes: platte fusie onacceptabel

Twee uitspraken van de minister zijn me wel opgevallen. Op de eerste plaats, zei de minister in Lelystad voor het eerst dat hij nu niet in staat is extra bevoegdheden te geven aan het nieuwe landsdeel. Daarmee lijkt het nog slechts om een 'platte' fusie te gaan. Een opmerkelijke uitspraak, want daarmee loopt hij een risico om draagvlak uit Noord-Holland te verliezen. Het was immers de Noord-Hollandse Commissaris van de Koningin Remkes die eerder dit jaar al liet weten dat een dergelijke platte fusie voor hem onacceptabel was.

De tweede opvallende uitspraak deed de minister donderdagavond in Emmeloord. Daar zei hij dat het besluit van het kabinet in 2007 om de aanleg van de Zuiderzeelijn te staken, wel eens een gevolg zou kunnen zijn geweest van het gebrek aan bestuurskracht van de provincie Flevoland. Daarbij zag hij blijkbaar over het hoofd dat de Zuiderzeelijn destijds niet alleen een Flevolands project was, maar door veel meer provincies werd gedragen. 

Verbeek: pijnlijk en beledigend

Bovendien deed hij de uitspraak in de Noordoostpolder waar dit onderwerp zeer gevoelig ligt. Juist dit gebied verloor door dit kabinetsbesluit een gouden kans op een snelle verbinding met de randstad en ondervindt daar tot de dag van vandaag nadeel van. Commissaris Leen Verbeek heeft deze uitspraken van de minister inmiddels 'pijnlijk' en 'beledigend' genoemd. 

De bijeenkomst in Emmeloord was de laatste bijeenkomst in het kader van de 'open overlegfase'. De minister heeft nu tot 1 mei de tijd om een wetsvoorstel te schrijven en daarvoor steun van het kabinet te krijgen. 

Toeval of niet, de bijeenkomst in Emmeloord was nog maar net afgesloten of de leden van de Tweede Kamer kregen de langverwachte visienota van de minister in de bus. Voor de bijeenkomsten afgelopen week was het natuurlijk handig geweest als de minister deze visie eerder naar buiten had gebracht. De inhoud van deze nota maakt duidelijk met welk dilemma de minister al een tijdje worstelt. 

Hij kan de zeer krappe planning voor de fusie alleen halen als er niet allerlei politieke discussies ontstaan. Om die discussies uit de weg te gaan, stelt hij de fusie voor als een relatief beperkte ingreep. De Eerste Kamer eist echter, via de motie Kox, een duidelijke visie op het einddoel voor men een besluit wil nemen over de fusie tussen Noord-Holland, Utrecht en Flevoland. 

Met de nu verschenen visienota doet de minister ingewikkelde pogingen om zijn politieke ruimte te zoeken. De eerste reacties uit Den Haag maken het niet makkelijk voor hem. Ook de overige provincies beginnen zich inmiddels zorgen te maken en hebben de visie als volstrekt onvoldoende afgewezen. Achter de Haagse schermen is er veel ongenoegen over de aanpak van minister Plasterk. Wat de gevolgen daarvan zijn, zal duidelijk worden tijdens het kamerdebat over de visienota, dat er nu ongetwijfeld snel zal komen.

De officiële reactie van de provincie Flevoland vindt u hier.

Tot ziens.